Minerały są pierwiastkami lub związkami chemicznymi posiadającymi określony skład chemiczny, właściwości fizyczne i chemiczne oraz strukturę krystaliczną.

Każdy rodzaj minerału wykazuje określone cechy, do których należą: układ krystalograficzny, twardość, łupliwość, rysa, przełam, barwa, gęstość względna i połysk.

Układ krystalograficzny – wewnętrzny układ cząsteczek w sieci krystalicznej, np. układ sześcienny (piryt, diament), tetragonalny (cyrkon, wulfenit), heksagonalny (beryl, apatyt), trygonalny (kalcyt, kwarc), rombowy (topaz, baryt), jednoskośny (piroksen, ortoklaz), trójskośny (turkus, chalkantyt); niektóre minerały o identycznym składzie chemicznym posiadają różne układy krystalograficzne (polimorfizm).

Twardość – odporność minerału na zarysowanie; miękkie minerały o skali twardości równej 1 (np. talk) można zarysować paznokciem; najtwardszy znany minerał o skali twardości wynoszącej 10 (diament) można zarysować wyłącznie innym diamentem. Twardość nie ma związku z kruchością minerału. Kryształ może być odporny na zarysowanie, a jednocześnie rozpadać się na kawałki pod delikatnym uderzeniem. Dobry przykład stanowi diament, który jest twardy, ale kruchy.

Łupliwość – zdolność minerału do pękania i podziału wzdłuż płaszczyzn łupliwości pod wpływem uderzenia lub nacisku; wyróżnia się łupliwość doskonałą (topaz), dokładną (halit), wyraźną (anhydryt), niewyraźną (granat), bardzo niewyraźną lub jej brak (złoto, platyna).

Rysa – barwa proszku po sproszkowaniu minerału.

Przełam – zdolność minerału do podziału wzdłuż nierównych powierzchni, np. przełam muszlowy (kwarc), nierówny (piryt), haczykowaty (złoto), zadziorowaty (chryzotyl),  ziemisty (kaolinit), włóknisty.

Barwa – uwarunkowana składem chemicznym i wewnętrzną strukturą minerału (minerały barwne, np. niebieski azuryt) lub będąca wynikiem domieszki barwnej substancji (minerały zabarwione, np. ametyst o barwie fioletowej – domieszka żelaza, szmaragd o barwie zielonej – domieszka chromu).

Gęstość względna – stosunek wagi minerału do wagi wody o tej samej objętości, zależna od składu chemicznego, porowatości, obecności szczelin, pęknięć i inkluzji; większość minerałów wykazuje gęstość 2-4 g/cm³.

Połysk – określany przeważnie na powierzchni przełamu; wyróżnia się połysk diamentowy, jedwabisty, metaliczny, półmetaliczny, perłowy, szklisty, tłusty (woskowy), ziemisty (zwyczajny) oraz matowy.

Dziękuję za uwagę!